Z tego filmu dowiesz się:

  • w jaki sposób radzili sobie z mierzeniem ludzie w starożytności,
  • czemu stopa nie jest już powszechną jednostką długości,
  • jakich jednostek długości używamy współcześnie.

Podstawa programowa

Pobieranie materiałów

wideo ekran podsumowujący napisy

Licencja: cc-by-nc-sa.svg

Poniższe materiały są udostępnione na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowej (https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/deed.pl). Możesz je wykorzystywać wyłącznie jako całość, bez rozdzielania ich na indywidualne elementy składowe. Zabronione jest wycinanie, pobieranie, modyfikowanie, edytowanie i zmienianie elementów składowych (np. grafik, tekstów, dźwięków, logotypów). Licencja CC BY-NC-SA 4.0 nie obejmuje wykorzystywania elementów składowych w utworach pochodnych. Jeśli chcesz wykorzystać ten materiał w swoim niekomercyjnym projekcie, nie zapomnij wymienić jego autorów: Pi-stacja / Katalyst Education.

Transkrypcja

Kliknij na zdanie, aby przewinąć wideo do tego miejsca.

Czy wiesz, że starożytni Rzymianie zmierzyliby długość sznurka za pomocą stóp a starożytni Egipcjanie za pomocą łokci? Widzisz plan pokoju. Chcesz kupić biurko które idealnie wpasuje się w tę wnękę. Jak określisz jaką szerokość powinno mieć biurko? Aby określić szerokość biurka wystarczy zmierzyć szerokość wnęki. Zwróćmy uwagę na słowo mierzyć. To słowo pochodzi od słowa miara. Musimy określić jakąś miarę. Potrzeba mierzenia pojawiła się wraz z pojawieniem się ludzkości. Pierwsi ludzie próbowaliby dobrać odpowiednie biurko metodą prób i błędów. Taki sposób byłby niedokładny i czasochłonny. Ludzie marnowaliby dużo czasu i materiału. Ludzie zaczęli więc korzystać z tego co mają zawsze pod ręką czyli z części swojego ciała. Zobacz, w jaki sposób starożytni Rzymianie Cezar oraz Marek zmierzyliby szerokość tej wnęki. Starożytni Rzymianie do mierzenia wykorzystywali stopy. Zwróć uwagę, że Marek jest to dużo młodszy od Cezara. Ma więc mniejszą stopę niż Cezar. Sprawdźmy więc, ile według Cezara wynosi szerokość tej wnęki. Przypomnę, że do mierzenia korzysta on ze stóp. To jest pierwsza stopa. To jest to druga stopa a to jest trzecia stopa. Według Cezara szerokość tej wnęki wynosi 3 stopy. Sprawdźmy więc, ile wynosi szerokość tej wnęki według Marka. To jest pierwsza stopa. To jest druga stopa to trzecia to czwarta a to piąta stopa. Szerokość wnęki według Marka wynosi 5 stóp. No to kto miał rację? Cezar czy Marek? Okazuje się, że obaj mieli rację. Mierzyli w taki sam sposób. No to, dlaczego otrzymali różne wyniki? Zwróć uwagę, że stopa Cezara jest dłuższa niż stopa Marka. To właśnie dlatego otrzymali różne wyniki. Mam teraz do Ciebie pytanie. Jak myślisz dlaczego ten sposób mierzenia nie przetrwał do dziś? Zatrzymaj lekcję i spróbuj odpowiedzieć. Wyobraź sobie sytuację że chcesz zamówić takie biurko ale przez internet. Co by się stało, gdybyśmy do zmierzenia szerokości tej wnęki wykorzystali stopy? Załóżmy, że wyszło nam na przykład 15 stóp. Osoba przyjmująca zamówienie na zrobienie biurka o szerokości 15 stóp odmierzyłaby 15 stóp, ale swoich. Wiesz już, że różni ludzie mają różne stopy. I tak nie dostalibyśmy biurka o takiej szerokości, jakiej byśmy chcieli. Ciężko wyobrazić sobie fabryki w których mierzylibyśmy długości stopami. Każdy człowiek ma przecież inną stopę. Wyprodukowane części nie pasowałyby do siebie. Chyba każdy z nas słyszał takie słowo jak metr. Metr to najbardziej popularna jednostka długości. To słowo pochodzi od greckiego słowa metron które oznacza miara. No to mam teraz do Ciebie pytanie. Co możemy mierzyć w metrach? Zatrzymaj lekcję i spróbuj odpowiedzieć. Tutaj na ekranie nie mam zbyt dużo miejsca więc podam tylko 2 przykłady. W metrach możemy zmierzyć na przykład szerokość ławki. Ta ławka jest bardzo wąską. Ma ona tylko 1 metr szerokości. Spójrz na drugi przykład. Długość bieżni. Długość tej bieżni wynosi 200 metrów. Chciałbym Ci teraz zadać jeszcze jedno pytanie. Jakie znasz inne jednostki długości oprócz metra? Te najbardziej popularne najczęściej wykorzystywane to milimetr, centymetr, decymetr i kilometr. Mam teraz dla Ciebie zadanie. Zatrzymaj lekcję i spróbuj samodzielnie powiedzieć co mierzymy w milimetrach centymetrach, decymetrach a co w kilometrach? Zacznijmy od kilometrów. Co możemy mierzyć w kilometrach? W kilometrach mierzymy odległość między miastami. Odległość między Poznaniem a Warszawą wynosi 279 kilometrów. Zwróć uwagę, że obok liczby 279 występują dwie litery k oraz m. Właśnie w taki sposób skrótowo zapisujemy słowo kilometry. Zwróć uwagę, że są to małe litery. Wielkimi oznaczamy konie mechaniczne. No to gdzie jeszcze możemy znaleźć kilometry? W kilometrach możemy wyrazić długość granic Polski. Wynosi ona 3511 kilometrów. W kilometrach możemy podać również długość Wisły. Wynosi ona 1047 kilometrów. Przejdźmy teraz do decymetrów. Co możemy mierzyć w decymetrach? W decymetrach możemy mierzyć na przykład wymiary drzwi. Szerokość tych drzwi wynosi 8 decymetrów. A ile wynosi ich wysokość? 20 decymetrów. Litery d oraz m to skrót oznaczający właśnie decymetry. A co możemy mierzyć w centymetrach? W centymetrach możemy zmierzyć na przykład długość jaszczurki. Długość tego gada wynosi 4 centymetry. W centymetrach możemy zmierzyć również długość stopy. Długość tej stopy wynosi 26 centymetrów. Domyślasz się pewnie, że słowo centymetr oznaczamy skrótowo za pomocą liter c i m. Ten zapis oznacza właśnie centymetry. A co możemy mierzyć w milimetrach? W milimetrach mierzymy bardzo małe rzeczy na przykład długość mrówki. Długość tej mrówki wynosi 15 milimetrów. Długość biedronki wynosi z kolei 6 milimetrów. Dwie małe literki m to skrót oznaczający milimetry. Podstawowe jednostki długości w kolejności od największej do najmniejszej to: 1 kilometr 1 metr, 1 decymetr, 1 centymetr i 1 milimetr. W nawiasach znajdują się skróty oznaczające odpowiednie jednostki. Jeśli chcesz dowiedzieć się czegoś więcej o jednostkach długości i jednostkach masy to zapraszam Cię do obejrzenia pozostałych lekcji z tego tematu. Zapraszam Cię również do odwiedzenia naszej strony pistacja.tv

Lista wszystkich autorów

Lektor: Krzysztof Chojecki

Konsultacja: Małgorzata Rabenda

Grafika podsumowania: Agnieszka Opalińska

Materiały: Joanna Zalewska

Kontrola jakości: Andrzej Pieńkowski

Napisy: Ewelina Łasa, Раїса Скорик

Produkcja:

Katalyst Education

Lista materiałów wykorzystanych w filmie:

ClicerFreeVectorImages (CC0)
OpenClipartVectors (CC0)
OpenClipartVectors (CC0)
ClicerFreeVectorImages (CC0)
OpenClipartVectors (CC0)
OpenClipartVectors (CC0)
JJuni (CC0)
OpenClipartVectors (CC0)
OpenClipartVectors (CC0)
ClicerFreeVectorImages (CC0)

Licencja:

Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowej

cc-by-nc-sa.svg