Z tego filmu dowiesz się:

  • jakie są zasady odczytywania i zapisywania liczb w systemie rzymskim,
  • Jak zapisać liczby od 1 do 12 w systemie rzymskim,
  • Jak odczytać liczby od 1 do 12 w systemie rzymskim,
  • jak uniknąć błędów w zapisywaniu liczb w systemie rzymskim.

Podstawa programowa

Pobieranie materiałów

wideo ekran podsumowujący napisy

Licencja: cc-by-nc-sa.svg

Poniższe materiały są udostępnione na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowej (https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/deed.pl). Możesz je wykorzystywać wyłącznie jako całość, bez rozdzielania ich na indywidualne elementy składowe. Zabronione jest wycinanie, pobieranie, modyfikowanie, edytowanie i zmienianie elementów składowych (np. grafik, tekstów, dźwięków, logotypów). Licencja CC BY-NC-SA 4.0 nie obejmuje wykorzystywania elementów składowych w utworach pochodnych. Jeśli chcesz wykorzystać ten materiał w swoim niekomercyjnym projekcie, nie zapomnij wymienić jego autorów: Pi-stacja / Katalyst Education.

Transkrypcja

Kliknij na zdanie, aby przewinąć wideo do tego miejsca.

Jadąc do mnie windą i zatrzymując się na moim piętrze zobaczysz na drzwiach od windy taki znak. Dzięki tej lekcji dowiesz się na którym piętrze mieszkam. W tej lekcji pokażę Ci jak w systemie rzymskim zapisuje się liczby od 1 do 12. Zapisywanie liczb w tym systemie opiera się na kilku zasadach. Spójrz teraz na zasadę pierwszą. Liczby w systemie rzymskim uzyskuje się przez dodawanie lub odejmowanie wartości znaków: pionowa kreseczka wielka litera V oraz wielka litera X. Pionowa kreseczka oznacza liczbę 1. Wielka litera V oznacza liczbę 5. Wielka litera X oznacza liczbę 10. No to jeszcze raz. Liczba 1 to inaczej pionowa kreseczka. Liczba 5 to inaczej wielka litera V. Liczba 10 w systemie rzymskim to wielka litera X. Spójrz teraz na liczbę 2. Liczba 2 to inaczej 1 dodać 1. Skoro liczba 1 to inaczej jedna pionowa kreseczka to liczba 2, czyli 1 dodać 1 to dwie pionowe kreseczki. Liczba 3 to inaczej 1 dodać 1 dodać 1. Suma trzech jedynek to inaczej 3 pionowe kreseczki. No to kolej teraz na liczbę 4. Liczbę 4 moglibyśmy zapisać podobnie jak liczbę 2 oraz 3 czyli za pomocą 4 pionowych kreseczek. Nie możemy jednak tego zrobić. A dlaczego? Mówi o tym zasada druga. Obok siebie nie mogą stać więcej niż 3 jednakowe znaki pionowa kreseczka lub wielka litera X. Aby poprawnie zapisać liczbę 4 wystarczy że skorzystamy z zasady trzeciej. Brzmi ona następująco: przed znakiem wielka litera V i wielka litera X można postawić jedną kreseczkę która oznacza, że od liczby 5 lub 10 odejmujemy liczbę 1. Skoro w zasadzie trzeciej mowa o odejmowaniu to w jaki sposób możemy zapisać inaczej liczbę 4? Liczba 4 to inaczej 5 odjąć 1. Zapisujemy więc jedną pionową kreseczkę i wielką literę V. W podobny sposób zapisuje się liczbę 9. Liczba 9 to inaczej 10 odjąć 1. Aby od liczby 10 odjąć liczbę 1 wystarczy, że najpierw postawimy pionową kreseczkę a następnie wielką literę X. No to zapiszmy teraz w systemie rzymskim liczbę 6. Liczba 6 to inaczej 5 dodać 1. Jeśli pionową kreseczkę zapiszemy po znaku oznaczającym liczbę 5 to otrzymamy liczbę 6. No to jak zapisać w systemie rzymskim liczbę 7? Liczba 7 to inaczej 5 dodać 2. Liczba 5 to inaczej wielka litera V. Liczba 2 to inaczej dwie pionowe kreseczki które zapisujemy po prawej stronie wielkiej litery V. No to zapiszmy teraz w systemie rzymskim liczbę 8. Liczba 8 to inaczej 5 dodać 3. Aby do liczby 5 dodać liczbę 3 wystarczy, że po prawej stronie wielkiej litery V zapiszemy 3 pionowe kreseczki. No to zapiszmy teraz w systemie rzymskim liczbę 11. Liczba 11 to inaczej 10 dodać 1. Aby do liczby 10 dodać liczbę 1 wystarczy, że po prawej stronie wielkiej litery X zapiszemy jedną pionową kreseczkę. No to jak zapisać w systemie rzymskim liczbę 12? Zatrzymaj lekcję i spróbuj odpowiedzieć. Liczba 12 to inaczej 10 dodać 2. Aby do liczby 10 dodać liczbę 2 wystarczy, że po prawej stronie wielkiej litery X, która oznacza liczbę 10 zapiszemy dwie pionowe kreseczki. Powtórzmy jeszcze raz 3 najważniejsze zasady według których budujemy liczby od 1 do 12 w systemie rzymskim. Liczby w systemie rzymskim uzyskuje się przez dodawanie lub odejmowanie wartości znaków: pionowa kreseczka wielka litera V i wielka litera X. Obok siebie nie mogą stać więcej niż 3 jednakowe znaki. Pionowa kreseczka lub wielka litera X. Ta zasada mówi o tym że nie możemy zbudować na przykład takiej liczby. Nie możemy też zbudować na przykład takiej liczby. No to przejdźmy teraz do zasady trzeciej. Przed znakiem wielka litera V i wielka litera X można postawić jedną kreseczkę która oznacza, że od liczby 5 lub 10 odejmujemy liczbę 1. Z tej zasady wynika, że nie mogę zbudować na przykład takich liczb. Wszystkie te zapisy są niepoprawne. Skreślę je więc, żebyśmy nie utrwalili sobie czegoś, co jest niepoprawne. Liczby w systemie rzymskim budujemy według określonych zasad. Zapamiętaj je. Zapraszam Cię do obejrzenia pozostałych lekcji o rzymskim systemie zapisywania liczb oraz do odwiedzenia naszej strony Pistacja.tv

Lista wszystkich autorów

Lektor: Krzysztof Chojecki

Konsultacja: Małgorzata Rabenda

Grafika podsumowania: Valeriia Malyk

Materiały: Krzysztof Chojecki, Katarzyna Iżycka

Kontrola jakości: Andrzej Pieńkowski

Napisy: Ewelina Łasa, Раїса Скорик

Produkcja:

Katalyst Education

Lista materiałów wykorzystanych w filmie:

OpenClipartVectors (CC0)

Licencja:

Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowej

cc-by-nc-sa.svg