Próbny egzamin ósmoklasisty 2024: Pobierz nowy arkusz

- Matematyka
- Fizyka
- Chemia
- Biologia
- Technika
- Przyroda
Egzaminy
- Ósmoklasiści
- Maturzyści
Inspiracje
Współpraca
FAQ
Pi-stacja Україна

Fundacja Katalyst Education, twórca Pi-stacji, jest organizacją pożytku publicznego. Możesz wesprzeć nas przekazując swój 1,5% podatku lub darowiznę. WPŁAĆ KRS:0000558853

Znaczenie ptaków

Ptaki

Z lotu ptaka 09:59
Rozmnażanie i rozwój ptaków 10:53
Ptasie zwyczaje 10:14
Znaczenie ptaków 08:55

Google Classroom Microsoft Teams

Newsletter

Z tego filmu dowiesz się:

jakie znaczenie mają ptaki w przyrodzie,
jak człowiek wykorzystuje ptaki.

Podstawa programowa

Pobieranie materiałów

wideo ekran podsumowujący napisy

Licencja:

Poniższe materiały są udostępnione na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowej (https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/deed.pl). Możesz je wykorzystywać wyłącznie jako całość, bez rozdzielania ich na indywidualne elementy składowe. Zabronione jest wycinanie, pobieranie, modyfikowanie, edytowanie i zmienianie elementów składowych (np. grafik, tekstów, dźwięków, logotypów). Licencja CC BY-NC-SA 4.0 nie obejmuje wykorzystywania elementów składowych w utworach pochodnych. Jeśli chcesz wykorzystać ten materiał w swoim niekomercyjnym projekcie, nie zapomnij wymienić jego autorów: Pi-stacja / Katalyst Education.

Transkrypcja

Kliknij na zdanie, aby przewinąć wideo do tego miejsca.

Wartość, a właściwie pożytek z rodziny ptasiej wyliczano już ponad 100 lat temu. Sprawdź samemu. Jeśli jedno pisklę zjada dziennie 50 gąsienic lub much, to do wykarmienia piątki młodych przez miesiąc rodzice muszą upolować 7500 owadów. Nie licząc tego, co sami zjedzą. Przyjmując, że połowa tego urobku to gąsienice i że każda gąsienica w miesiąc niszczy tylko 30 zawiązków owocowych 3750 gąsienic zniszczy 112,5 tysiąca kwiatów jabłoni, wiśni, malin, truskawek ogórków, dyni i tak dalej. A zatem, kto przyczyni się do zbudowania jednego gniazda jaskółek czy innych ptaków owadożernych, zyska 112,5 tysiąca warzyw i owoców. "Toteż praktyczni ogrodnicy w Anglii we Francyi i w Niemczech (...) w sadach swych i ogrodach zawieszają sztuczne gniazda, aby w nich lęgło się ptactwo owadożerne" objaśniał w 1920 roku Kalendarz Wielki Uniwersalny. Czy wiesz, że najliczniej występującym ptakiem na całej Ziemi jest kura? Szacuje się, że w hodowlach żyje obecnie 25 miliardów tych ptaków. Jak łatwo policzyć, na każdego mieszkańca Ziemi przypadają po 3 kury. Jemy ich mięso i jaja, to wie każdy ale staramy się niczego nie marnować. Pierze i pióra doskonale sprawdzają się jako składnik izolacji cieplnej wypełnień tapicerskich, tworzyw sztucznych do produkcji papieru czy pieluch jednorazowych. Inne ptaki hodowane przez człowieka kaczki, gęsi, gołębie, indyki, perliczki czy strusie, wykorzystuje się w podobny sposób. Z tym, że jedne bardziej na mięso a inne bardziej na jaja czy pierze. Na przykład pióra i puch gęsi i kaczek od wieków służą do wypełniania kołder poduszek i śpiworów, a także ciepłej i lekkiej odzieży sportowej. Duże, przemysłowe hodowle ptaków budzą sprzeciw obrońców przyrody i ludzi dbających o środowisko oraz dobrostan zwierząt. Dlatego coraz więcej gospodarstw hodowlanych rezygnuje z chowu klatkowego i pozwala kurom czy indykom swobodnie chodzić po wybiegach. Zwierzęta traktowane w sposób humanitarny, są nie tylko szczęśliwsze ale również cieszą się lepszym zdrowiem. W zupełnie inny sposób wykorzystujemy kanarki i inne ptaki śpiewające a także papugi, gwarki, drób ozdobny czy pawie. Ze względu na piękny wygląd towarzyski charakter umiejętność naśladowania dźwięków i ludzkiego głosu lub ujmujący śpiew ptaki tych gatunków często są trzymane jako zwierzęta domowe. A co z ptactwem dzikim, nieudomowionym? To ważny element łańcucha pokarmowego. Są wśród nich zarówno zjadający czyli drapieżniki, jak i zjadani. Przy czym ci zjadani też mogą zjadać inne zwierzęta, na przykład owady. Ptasi wegetarianie, jak papugi rozsiewają nasiona, zaś ptaki odżywiające się nektarem, na przykład kolibry pomagają zapylać kwiaty, przyczyniając się do zwiększania plonów. O owadożercach, jak jaskółki, jerzyki szpaki czy dzięcioły, mówiliśmy już na początku tego filmu. Regulują one populacje owadów w tym i takich, które uprzykrzają życie zwierzętom i nam, ludziom albo niszczą ważne dla nas rośliny. Zjadają ogromne ilości komarów, much, gzów gąsienic motyli, stonki ziemniaczanej i innych chrząszczy czy korników. Gatunki takie, jak bąkojady, żerują na skórze dużych ssaków roślinożernych oczyszczając ją z pasożytów. Z kolei wiele drapieżników, jak sowy myszołowy, jastrzębie i pustułki poluje na myszy, norniki i inne gryzonie które wyrządzają szkody w uprawach. Kurzy nawóz powszechnie stosowany jest w rolnictwie. Dostarcza roślinom ważny dla nich pierwiastek - azot. Ptaki są też wdzięcznym obiektem obserwacji ludzi zainteresowanych przyrodą. Od wielu lat w Europie rozwija się ruch nazywany Bird Watching. Polski odpowiednik tego terminu to ptasiarze. Są ptaki, jak popularne w Polsce wróblowate, które wyjadają ziarna zbóż obniżając plony, zaś szpaki stanowią latem prawdziwe utrapienie dla sadowników niszcząc dojrzewające owoce. Z kolei kormorany i mewy przez rybaków są uznawane za szkodniki, bo konkurują z nimi o ryby albo wyjadają narybek hodowlany w gospodarstwach rybackich. Jednak w innych rejonach świata te same kormorany są wykorzystywane przez rybaków jako żywe wędki i łowią dla nich ryby. Można zatem uznać, że tam są pożyteczne. Warto pamiętać, że nie powinniśmy oceniać żadnego gatunku z punktu widzenia jego przydatności bądź nieprzydatności dla człowieka. Bo to kryterium bardzo względne i szybko może się zmieniać. Za przykład niech posłuży kampania tępienia wróbli, jaką zorganizowano w Chinach gdyż twierdzono, że wyjadają ziarno na zasiewy. Okazało się, że skutki tępienia "szkodników" były opłakane. Bez wróbli rozpleniła się szarańcza która zniszczyła zbiory zbóż o wiele skuteczniej, niż małe ptaki. Doprowadziło to do wielkiego głodu który kosztował życie miliony Chińczyków. Niestety, człowiek często, świadomie lub nie zagraża ptakom. Niszczy ich środowiska, na przykład wycinając lasy czy osuszając podmokłe łąki. W miastach buduje domy o dużych powierzchniach szklanych i szklane ekrany akustyczne, co stanowi duże zagrożenie dla lecących ptaków które nie widzą przezroczystych tafli. Stosuje środki chemiczne do walki ze szkodnikami upraw, a to powoduje niekorzystne zmiany w organizmach ptaków. Między innymi zmniejsza ich płodność. Okresowo występujące zanieczyszczenia rzek i zbiorników wodnych pochodnymi ropy naftowej, mają tragiczne skutki dla ptactwa wodnego, w tym pingwinów. Tłusta i gęsta substancja skleja i obciąża ich pióra, co w wielu przypadkach ogranicza ich zdolność do zdobywania pokarmu i przemieszczania się w wodzie. Pióra przestają izolować ptaki od wody i chłodu, namakają, a ptak może utonąć, jeśli wcześniej nie zginie z powodu zatrucia. Połowy rybackie z wykorzystaniem sieci są zagrożeniem dla ptaków, ponieważ zaplątują się w nie ptaki rybożerne. Aby chronić ptaki, należy dbać o ich naturalne siedliska, ograniczyć wycinanie drzew i krzewów, osuszanie łąk i bagien. Warto też zakładać budki lęgowe co ułatwia wielu gatunkom znalezienie dobrych miejsc do rozrodu. W zimie, kiedy dostęp do pokarmu jest ograniczony, warto dokarmiać ptaki wokół nas wartościowym pożywieniem. Nie powinien być to chleb ani resztki jedzenia bo zwykle zawierają zbyt dużo soli i konserwantów. Dokarmiaj z głową! Postaw na ziarna zbóż i nasiona na przykład słonecznika, konopii czy siemienia lnianego. Jeśli uważnie oglądasz, nie będziesz mieć problemów z wymienieniem trzech gatunków ptaków owadożernych. To między innymi jaskółki, jerzyki i bąkojady. Ptaki odgrywają ważną rolę w przyrodzie jako ogniwa łańcucha pokarmowego. Biorą udział w zapylaniu kwiatów oraz rozsiewaniu nasion. Kontrolują populacje owadów i innych bezkręgowców, a także gryzoni. Ptaki są istotnym elementem diety człowieka oraz dostarczają mu piór i nawozu. Niektóre gatunki są uznawane za szkodniki bo niszczą zboża, owoce w sadach i powodują straty na stawach hodowlanych. Na dzisiaj to już wszystko. Obejrzyj pozostałe filmy z tej playlisty a po więcej materiałów zajrzyj na naszą stronę: pistacja.tv

Lista wszystkich autorów

Scenariusz: Angelika Apanowicz

Lektor: Weronika Brzezińska

Konsultacja: Małgorzata Załoga, Anna Suska

Grafika podsumowania: Magdalena Adamska

Materiały: Weronika Brzezińska, Magdalena Adamska

Kontrola jakości: Małgorzata Załoga

Zdjęcia: Patrycja Ostrowska

Napisy: Раїса Скорик

Montaż: Weronika Brzezińska, Magdalena Adamska

Animacja: Magdalena Adamska

Opracowanie dźwięku: Aleksander Margasiński

Produkcja:

Lista materiałów wykorzystanych w filmie:

Licencja:

Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowej

Pi-stacja jest otwartym zasobem edukacyjnym stworzonym przez fundację Katalyst Education, który realizuje Cele Zrównoważonego Rozwoju ONZ: 4. Dobra Jakość Edukacji oraz 10. Mniej Nierówności.

O projekcie
Ile kosztuje Pi-stacja?
Często zadawane pytania

Kontakt
Zapisz się na newsletter
Współpracuj z nami
Zobacz, jak możesz nam pomóc

Fundacja Katalyst Education
Polityka prywatności