Próbny egzamin ósmoklasisty 2024: Pobierz nowy arkusz

- Matematyka
- Fizyka
- Chemia
- Biologia
- Technika
- Przyroda
Egzaminy
- Ósmoklasiści
- Maturzyści
Inspiracje
Współpraca
FAQ
Pi-stacja Україна

Fundacja Katalyst Education, twórca Pi-stacji, jest organizacją pożytku publicznego. Możesz wesprzeć nas przekazując swój 1,5% podatku lub darowiznę. WPŁAĆ KRS:0000558853

Pierwsza pomoc w drobnych urazach

Prawidłowe reagowanie w sytuacjach zagrożenia

Wypadki drogowe 06:08
Podstawy pierwszej pomocy 06:53
Pierwsza pomoc w drobnych urazach 08:54

Google Classroom Microsoft Teams

Newsletter

Z tego filmu dowiesz się:

jakich urazów możesz doznać w ruchu drogowym,
jak postępować w przypadku drobnych urazów,
jak prawidłowo opatrywać zranienia, zakłucia i otarcia,
co robić w przypadku krwawienia z nosa,
kiedy należy zgłosić się po fachową pomoc.

Podstawa programowa

Pobieranie materiałów

wideo ekran podsumowujący napisy

Licencja:

Poniższe materiały są udostępnione na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowej (https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/deed.pl). Możesz je wykorzystywać wyłącznie jako całość, bez rozdzielania ich na indywidualne elementy składowe. Zabronione jest wycinanie, pobieranie, modyfikowanie, edytowanie i zmienianie elementów składowych (np. grafik, tekstów, dźwięków, logotypów). Licencja CC BY-NC-SA 4.0 nie obejmuje wykorzystywania elementów składowych w utworach pochodnych. Jeśli chcesz wykorzystać ten materiał w swoim niekomercyjnym projekcie, nie zapomnij wymienić jego autorów: Pi-stacja / Katalyst Education.

Transkrypcja

Kliknij na zdanie, aby przewinąć wideo do tego miejsca.

Znasz może powiedzenie "Sypać sól na ranę"? Oznacza to działanie, które jeszcze pogarsza i tak złą sytuację. Po posypaniu solą bolesne zranienie boli przecież jeszcze bardziej. Okazuje się jednak, że sól przez wieki była używana jako środek zapobiegający zakażeniom ran. Używano jej w tych celach już w starożytnym Egipcie. Alternatywnie Egipcjanie okładali rany świeżym mięsem, pokrojoną cebulą albo spleśniałym chlebem. Choć dziś można się wzdrygać na samą myśl o takim leczeniu, kiedyś miało ono swoje uzasadnienie. Sól i cebula działają ściągająco i zmniejszają krwawienie. Świeże mięso sprzyja krzepnięciu krwi a zatem hamuje jej upływ, zaś pleśnie zabijają bakterie. Można powiedzieć, że to taki starożytny przodek penicyliny. Na szczęście dziś mamy do dyspozycji o wiele skuteczniejsze i mniej bolesne środki których możemy użyć, gdy nasz ochronny płaszcz - skóra - z jakiegoś powodu ulegnie uszkodzeniu. Opowiem Ci o nich w tej lekcji. Na pewno znasz to z doświadczenia. Chwila nieuwagi i bums, siniak, albo trochę za ostry zakręt i lądujesz na glebie z pościeraną skórą na dłoniach i kolanach. Urazy to nic przyjemnego, ale warto wiedzieć jak postępować, by zminimalizować ból przyśpieszyć gojenie i zapobiec inwazji groźnych mikrobów. Na początek coś o siniakach. Wiadomo, gdy się uderzysz, w miejscu kontaktu z tym czymś twardym skóra czerwienieje robi się bolesny placek. To dlatego, że pod wpływem uderzenia ze skórą i tym, co pod nią, dzieje się to samo co z mięsem, które rozbija się na kotlety. Z upływem czasu siniak najpierw staje się fioletowy, potem brązowieje, żółknie aż wreszcie zupełnie znika. Chcesz, by znikał szybciej i tak nie bolał? Jak najszybciej przyłóż na bolące miejsce lód lub inną zimną rzecz. Może być na przykład mrożonka z zamrażalnika. Chłód zamrozi ból i ograniczy przesiąkanie krwi do tkanek. W efekcie siniak będzie mniejszy i szybciej się wchłonie. Pamiętaj, żeby nie trzymać lodu zbyt długo na skórze. 20 minut to maks. Podobnie postępujemy, gdy oparzymy się na przykład gorącą herbatą. Najlepszy sposób na ograniczenie uszkodzeń to ich jak najszybsze schłodzenie. Najlepiej przez polewanie oparzenia czystą zimną wodą, przynajmniej przez 15 minut. Im dłużej, tym lepiej. Jeśli nie mamy pod ręką kranu można włożyć poparzoną rękę do naczynia z wodą, do której włożymy kostki lodu. Jest taki uraz, który wygląda bardzo poważnie choć zwykle nie jest groźny. To krwawienie z nosa. Łatwo je wywołać nawet przy małym uderzeniu. Co zrobić, gdy uderzysz się w nos albo widzisz, jak komuś kapie z niego krew? Podstawa to pochylić głowę do przodu i ucisnąć skrzydełka nosa przynajmniej przez 10 minut. Jeśli masz możliwość połóż na nasadę nosa zimny kompres. Możesz też przyłożyć taki kompres na kark. Nie odchylaj głowy do tyłu! W ten sposób sprawiasz, że krew spływa po tylnej ścianie gardła i możesz się zakrztusić. Po zatamowaniu krwawienia nie wydmuchuj nosa, bo możesz ponownie aktywować krwawienie. Jeśli poważnie sobie podrapaliśmy skórę pierwsza zasada to: jak najmniej szkodzić. Przy powierzchownych otarciach trzeba delikatnie oczyścić rankę wodą z mydłem pocierając ją gazą lub innym materiałem który nie pozostawia włókienek. Zapomnij więc o wacie. Po obmyciu możesz użyć płynu dezynfekującego. Lepiej nie lej na zranienie alkoholu ani wody utlenionej. Drażnią, a nie są zbyt pomocne w walce z mikrobami. Na umyte miejsce nałóż sterylny gazik najlepiej wilgotny, albo jeszcze lepiej posmarowany jakąś sterylną maścią. Przyłóż go suchym i zabandażuj. Użycie mokrego gazika albo tłustego podkładu zapobiega przywieraniu opatrunku do uszkodzonej skóry i znacząco zmniejsza ból przy zmianie opatrunku. Po prostu nie trzeba go na siłę odrywać zrywając przy tym już tworzący się strup. Jeśli masz zdarty kawałek skóry po oczyszczeniu rany spróbuj go jak najdelikatniej nałożyć na miejsce zanim przykryjesz je opatrunkiem. Taki opatrunek z własnej skóry znacznie przyspiesza gojenie. Jeśli skóra jest poważnie otarta, a w ranę wbił się brud, ziemia lub żwir, nie próbuj go siłowo wycierać. To dodatkowo powiększa uszkodzenia. Staraj się jak najwięcej zanieczyszczeń usunąć przez łagodne płukanie w czystej wodzie. Pamiętaj, że przy brudnych ranach konieczna jest wizyta u lekarza i sprawdzenie czy czasem nie należy ci podać zastrzyku przeciwko tężcowi. A co, gdy na przykład zatniesz się w palec zakłujesz drutem, albo rozetniesz szkłem kolano przy upadku? Przy ranach ciętych pozwól przez chwilę krwi wypłynąć na zewnątrz. To oczyszcza miejsce zranienia. Potem przemyj je czystą wodą lub środkiem dezynfekującym i mocno uciśnij sterylnymi gazikami żeby zatamować krwawienie. Jeśli to możliwe, ciasno obwiąż ranę bandażem chustką, szalikiem. Gdy rana jest czysta i równa możesz po zdezynfekowaniu zbliżyć brzegi skóry specjalnymi plasterkami tak zwanymi steri-stripami. Takie zaopatrzenie przyspiesza gojenie i zmniejsza ryzyko powstania brzydkiej blizny. Inaczej jest przy głębokiej, ale wąskiej ranie na przykład po zakłuciu kolcem albo drutem. Tu najlepiej nie uciskać miejsca zranienia tylko je przemyć i zdezynfekować, a następnie zakryć lekkim opatrunkiem na przykład gazikiem i umocować go plastrem wokół rany, a nie na niej. Konieczna może być fachowa pomoc bo takie rany często ulegają zakażeniu. Pamiętaj, jeśli zauważysz, że miejsce zranienia nie goi się, skóra wokół jest czerwona i cieplejsza niż w innych miejscach z rany sączy się brzydko pachnąca wydzielina koniecznie idź do lekarza. Zapewne potrzebny będzie antybiotyk a być może i inne fachowe działania. Podobnie gdy rana jest głęboka i mocno krwawi. Wtedy jak najmocniej uciśnij ją z zewnątrz gazą bandażem, szalikiem, mocno zawiń i wezwij pomoc. Być może potrzebna będzie interwencja chirurga. Jeśli uważnie oglądasz, bez trudu odpowiesz jak należy postępować przy oparzeniu skóry gorącym płynem? Jasne, trzeba przez dłuższy czas nawet pół godziny, polewać miejsce oparzenia zimną, bieżącą wodą, albo włożyć oparzone miejsce do czystej wody z dodatkiem kostek lodu. Siniaki, oparzenia, zadrapania, rozcięcia zakłucia, krwawienia z nosa, to przykłady uszkodzeń skóry, jakie mogą przytrafić Ci się w ruchu drogowym. Metody postępowania są różne w zależności od rodzaju zranienia, ale zwykle obejmują oczyszczenie i zdezynfekowanie rany nałożenie jałowego opatrunku, schłodzenie i ucisk, by zatamować krwawienie. Jeśli miejsce zranienia jest spuchnięte zaczerwienione, albo sączy się z niego brzydko pachnący płyn koniecznie odwiedź lekarza. Na dzisiaj to już wszystko. Obejrzyj pozostałe filmy z tej playlisty, a po więcej materiałów zajrzyj na naszą stronę: Pistacja TV

Lista wszystkich autorów

Scenariusz: Małgorzata Załoga

Lektor: Weronika Brzezińska

Konsultacja: Beata Duda, Jolanta Szewczyk

Grafika podsumowania: Patrycja Ostrowska

Materiały: Patrycja Ostrowska

Kontrola jakości: Małgorzata Załoga

Zdjęcia: Patrycja Ostrowska, Weronika Brzezińska

Asysta zdjęć: Małgorzata Załoga, Weronika Brzezińska, Hanna Kazubska, Noemi Kargol

Montaż: Patrycja Ostrowska, Weronika Brzezińska

Opracowanie dźwięku: Aleksander Margasiński

Produkcja:

Lista materiałów wykorzystanych w filmie:

Licencja:

Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowej

Pi-stacja jest otwartym zasobem edukacyjnym stworzonym przez fundację Katalyst Education, który realizuje Cele Zrównoważonego Rozwoju ONZ: 4. Dobra Jakość Edukacji oraz 10. Mniej Nierówności.

O projekcie
Ile kosztuje Pi-stacja?
Często zadawane pytania

Kontakt
Zapisz się na newsletter
Współpracuj z nami
Zobacz, jak możesz nam pomóc

Fundacja Katalyst Education
Polityka prywatności